Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2008

Ντολμάς: Μια ιστορική αναδρομή


'Ελλάδα' και 'Ντολμάς' είναι έννοιες σχεδόν ταυτόσημες.

Κάνοντας μια πρόχειρη ιστορική επισκόπηση, παρατηρούμε πως η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά στο ντολμά βρίσκεται στο δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα, όπου η θεά Ήρα απεικονίζεται να τρώει κρυφά ντολμαδάκια από μια κατσαρόλα και με ένοχο βλέμμα να κοιτάζει πίσω της μη τη δει κανείς.

Στην αρχαία Αθήνα οι σοφιστές επέμεναν πως δεν υπάρχει μια και μοναδική συνταγή για ντολμαδάκια. Προέτρεπαν τους νέους τις εποχής να πειραματίζονται κατά τη παρασκευή τους και σε αυτούς αποδίδεται ο πρωτοποριακός ντολμάς με γέμιση παπάγια ενώ σοκ στα ήθη της εποχής είχε προκαλέσει ντολμαδάκι με γέμιση άλλο ντολμαδάκι που αποδίδεται στο γλύπτη Σαμπρίωνα.

Ο Σωκράτης δεν έπαυσε να στηλιτεύει την οπτική των σοφιστών και στο Πλάτωνος 'Περί Γκουρμέ Γευμάτων' τον βλέπουμε για μία και μοναδική φορά να χάνει την ψυχραιμία του και να αποκαλεί το συνομιλητή του σοφιστή Παφαλίωνα "μεγάλο νούμερο" όταν προσπαθεί να τον πείσει πως ένα κληματόφυλλο τυλιγμένο χωρίς γέμιση μπορεί να αποτελέσει πρώτης τάξεως ντολμαδάκι.

Πρόσφατα ανακαλύφθηκε και ένα πρώτο draft της Αντιγόνης του Σοφοκλή, όπου η κεντρική ηρωίδα διακόπτει ένα σπαρακτικό μονόλογό της για να βγάλει με το νύχι της ένα κομματάκι ντολμά που έχει πιαστεί στο δεξιό τραπεζίτη της ενώ αργότερα στο έργο φέρεται να προσπαθεί να μεταπείσει το Κρέοντα δελεάζοντας τον μ' ενα πιάτο φρεσκοψημένους ντολμάδες τα οποίο τελικά τρώει όλο η ίδια σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απαράδεκτη στάση του και παθαίνει στομαχόπονο.

Με τη παρακμή της Αθηναϊκής δημοκρατίας έρχεται ένας εννοιολογικός επαναπροσδιορισμός του ντολμά. Μετατρέπεται σε σύμβολο της διαφθοράς της εξουσίας και ιστορική έμεινε η φράση που αποδίδεται στο ρήτορα Αμφικράτωνα προς τον αρχιστράτηγο και εραστή του Μπάμπη ενώπιον της Εκκλησίας του Δήμου κατόπιν διαφωνίας τους "Είσαι σα κακοσχηματισμένος ντολμάς".

Στο Βυζάντιο το ντολμαδάκι γνωρίζει τη παρακμή καθότι δύσκολα μπορούσε να συμπορευτεί με τις αυστηρές ηθικές επιταγές της εποχής, αλλά στο Διαφωτισμό γνωρίζει νέα άνθηση καθώς χρησιμοποιείται ως μέσο παιδείας. Ο Κοραής συγκεκριμένα μοίραζε ντολμαδάκια στους υπόδουλους μέσα στο οποία είχε κρυμμένα ρολά χαρτί με μεταφρασμένα αποσπάσματα από έργα κορυφαίων Ευρωπαίων στοχαστών δίνοντας θάρρος και ελπίδα στους σκλαβωμένους Έλληνες. Με τον τρόπο αυτό όμως οι ντολμάδες κρίθηκαν παράνομοι με απόφαση του τότε σουλτάνου Παναήαμ Β'.

Με την απελευθέρωση της Ελλάδας ο ντολμάς αποκτά επιτέλους τη θέση που του αξίζει. Από τις πρώτες κινήσεις τις Αντιβασιλείας είναι η νομιμοποίησή του και ο νεαρός τότε Όθων φημολογείται πως κατανάλωνε πάνω από 100 ντολμαδάκια την ημέρα προκαλώντας ενίοτε την οργή του Μάουρερ ο οποίος σε επιστολή προς την ερωμένη του δούκισσα Μαργαρίτα αναφέρει "Είναι ένα κοιλιόδουλο γουρούνι! Τι Ντροπή! Ο μέλλων βασιλιάς της Ελλάδος να βρωμάει απ' τη κορφή ως τα νύχια αμπελόφυλλο!"

Πηγές:
'Ελλάς σημαίνει ντολμαδάκια' Αντώνης Φαρφάλας Εκδ. Σύφιλη
'Ο ντολμάς κι Εγώ' Βέφα Αλεξιάδου Εκδ. Βέφα Αλεξιάδου

'Αι επιστολαί αντιβασιλέως Μάουρερ' Μάουρερ Εκδ. Σούμπιτο


(Μιας και ξαναπερνάω έστω και προσωρινά απ' το μπλογκ, ιδού το μπλογκοπαίγνιον στο οποίο με κάλεσε ο Mahler ,να γράψω δηλαδή μια ιστορία με ντολμαδάκια!)

revqueer@yahoo.com

26 σχόλια:

ΠΑΥΛΟΣ είπε...

Αυτό κι αν είναι ευχάριστη έκπληξη!!!

Καλό μήνα πατριωτάκι

mahler76 είπε...

χαχαχαχαχα, είσαι Θέος.
Μας έλειψες πραγματικά. Welcome back!!!!

o Σωκράτης που λέει την ατάκα είσαι νούμερο με έστειλε. χαχαχαχα

Άλλα και η Αντιγόνη να βγάζει το αμπελόφυλλο με το νύχι, χαχαχαχαχα (καλά έχουμε δεί και χειρότερα στην Επίδαυρο βέβαια).

Καλημέρα, καλό μήνα πάντα τέτοια.

One Big DJ είπε...

:))))))))))))))

REVQUEEROULINIIIIIIIIIIIIIII

Ανώνυμος είπε...

Σ'αγαπω σ'αγαπω σ'αγαπω!

[Οι εκδοσεις Συφιλη με συγκινουν]

PN είπε...

Απλά respect. Τόσο ταλέντο που το βάζεις αγόρι μου; Τι να πω; Απλά γύρνα πίσω να σε διαβάζει ο λαός σου!!! Πως αντέχεις μακριά μας;

b|a|s|n\i/a είπε...

καλό μήναααααααααααααααα!
με ή χωρίς αμπελόφυλλα...

Hfaistiwnas είπε...

ΟΜG!!! Γύρισε!!!!!
Είσαι άπαιχτος!!!
Νέα ιστορία, από αυτές που μόνο εσύ ξέρεις να φτιάχνεις! Μας έλλειψες πολύ αγαπητέ! Σε θέλουμε πίσω!!!

ΥΓ. Έβγαζε η Αντιγόνη με το νύχι;;; Ελπίζω να πέρασε απαρατήρητο από την Λαμπίρη της εποχής...

Καλό μήνα να έχεις!!

Jimmy Rose είπε...

Υπέροχος!
Πιο πολύ μου άρεσε η βιβλιογραφία σου. Εμπνευσμένη.
Καλημέρα.
(πότε θα σε διαβάζουμε πιο τακτικά;)

tovenito είπε...

μαύρα μάτια!
ανοίγω τον ρίντερ και βλέπω δύο ποστάκιαν! οποία έκπληξις!
τι αυτό ήταν δηλαδή;
μόνο γκεστ σταρ εμφανίσεις;
τι να κάνω τι;
να φαρμακωθώ;
να πέσω από τον τέταρτο;
δεν έχει άλλο;
θα συμφωνήσω με τον από πάνω.
όλα τα λεφτά οι πηγές! λολ

chaos_onion είπε...

Αχ τι καλάααα :D

Πείνασα...

ProFyLaKtiKo είπε...

πότε θα γράψεις το σενάριο που λέγαμε?

hourglass είπε...

Λοιπόν έχεις απόλυτο δίκιο, εκείνη την απεικόνιση της Ήρας την είδα στο Βρετανικό Μουσείο! Bring those marbles back!

aKanonisti είπε...

Πως φαίνονται οι επιστήμονες!!!
Τεκμηριώμένοι ντολμάδες...
Οχι αστεία!!!!

Υπέροχη Ντολμαδοεκδοχή!!!!
Ευγε!!!!!!!!!!

g for george είπε...

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ ΑΜΕΣΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΜΑΡΜΑΡΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥ REVQUEER ΣΤΗΝ ΜΠΛΟΓΚΟΣΦΑΙΡΑ!

fallen angel είπε...

επίσης ξέχασες να αναφέρεις μια πηγή: "Τι λές ρε ντολμά?" Κατερινα Σνάιντερ. lol,

revqueer είπε...

Pavlos: Καλό μήνα να έχουμε!

Mahler: Καλώς σας βρήκα!

DJ: Loooooooove u!

Poontangdee: Είσαι απλά η γυναίκα της ζωής μου.

VK: Με συγκινείς ανθρωπε που δε θα μιλήσουμε ποτέ!

Basnia: Επίσης!

Ηφαιστίωνας: Τίποτα δε ξέφευγε από τη Λαμπίρη της εποχής!

Jimmy: Η Πηγές είναι πάντα το σημαντικότερο κομμάτι κάθε έρευνας!

Tovene: Μη φαρμακωθεις! Κρίμα να σε χάσουμε δυο μέτρα παλικάρι!

Chaos onion: Καλή όρεξη ;) Πότε φεύγεις εσύ;

Profylaktiko: Θα κάνω τη ζωή μου ταινία!

Hourglass: Bring the dolmades back too!

Akanonisti: Φχαριστώ!

G4George: ΜΗ ΜΟΥ ΥΨΩΝΕΙΣ ΤΗ ΦΩΝΗ ΕΜΕΝΑ!

Fallen Angel: Παρακαλώ να αναφέρεις και εκδόσεις.

Hfaistiwnas είπε...

Υοu are the best!!!

tovenito είπε...

δλδ προτείνεις να πέσω από τον 4;
λολ!

Faunlet είπε...

Pano poy eipame, paei, ta tinaxe aytos, mas tin eskases. Na se vlepoyme pio sixna filaraki.

revqueer είπε...

Tovene: Παρεξήγηση! Σε πρόλαβα???

Fauntlet: Κακό σκυλί...;)

Elementstv είπε...

Ρε συ χαραμιζεσαι,μπορεις να βγαλεις πολλα λεφτα...Αλλα επειδη εισαι υπερανω χρηματων,θα γραφεις εσυ και θα τα εκδιδουμε στο ονομα μου.Εισαι?

tovenito είπε...

με το ένα πόδι στον αέρα με πρόλαβες!

Ανώνυμος είπε...

καιρός ήταν! άντε, νοέμβρη έχουμε πιάσει και ακόμα περιμένουμε να δούμε το νέο σου μπλογκ.

δεν λέω, η μικρή αναδρομή στην ιστορία του ντολμά ήταν αναζωογονητική σαν μυρωμένο αεράκι σε βραδιά καλοκαιριού, αλλά θέλουμε και άλλο...

revqueer είπε...

Elements: Είμαι! (ΝΟΤ!) :P

Tovene: Phew!

Ανώνυμε: Είσαι τόσο ποιητικός!

Ανώνυμος είπε...

οι ντολμάδες είναι Καύλα με τελεία και με παύλα!!!

Ανώνυμος είπε...

Αγαπώ αγαπώ αγαπώ Revqueer!!!
'Μωρό μου είσαι όργιο, σαν τον Άγιο Γιώργιο' όπως έλεγε και το κλασικό άσμα!!! Κι εγώ που νόμιζα ότι η καταγωγή του ντολμά χάνεται στα βάθη των αιώνων!
Trivia:
-Πως λέγεται ο αφροδισιακός ντολμάς;
-BabyDoll-mas

Όχι ε; Σόρρυ, είμαι ακτός φόρμας. :S